Մշակույթի զարգացման համար Է առաջացել էին նպաստավուր պայմաններ հայրենիքից դուրս՝ գաղթօջաղներում: Գաղութահայությունըհայցք ու ուշադրությունն ավելի մեծ չափով է ուղղվում հայրենի երկիր: 19-րդ դարի երկրորդ կեսին և 20-րդ դարի սկզբներին աննախադեպ վերելք ապրեց հայ կերպարվեստը: 1836թ. դրամատուրգ Գալուստ Շերմազանյանը թատերական շենքի վերածած իր երկհարկանի տանը բեմադրում է հայ և օտար դրամատուրգների պիեսներ: Այդ թատրոնը հայտնի էր... Continue Reading →
Իսպանիա
Իսպանիայի Պրովինցյաի տարածքի ազգերի պատմություն: Այն ներառում է Պիրենեյան թերակղզու ամբողջ տարածքը՝ ոչ միայն ժամանակակից Իսպանիան, այլև Պորտուգալիան, Անդորրան և Բրիտանական գաղութ Ջիբրալթարը։ Պատմությունն սկսվում է Նախապատմական Իբերիայից, շարունակվում Իսպանական կայսրության վերելքով և անկումով և ավարտվում ներկայիս Իսպանիայի պատմությամբ։ Իսպանիայի պատմության մեջ այդ փուլը կոչվում է Ռեկոնկիստա (711-1492), բառացի՝ ազատագրում։ Արագոնի թագավոր Ֆերդինանդի և Կաստիլիայի թագուհի Իզաբելլայի ամուսնությամբ թերակղզու մեծ մասը (բացի Պորտուգալիայից) միավորվեց մեկ պետության մեջ,... Continue Reading →
Պատմություն
Կարդացե՛ք նյութերը և բլոգում ներկայացրե՛ք Ձեր վերլուծությունը՝ Հայկական հարցը ԱՄՆ-ում 1984- մինչ մեր օրերը: 2019թ. ամերիկյան Կոնգրեսը միանգամից երկու պալատներով և գրեթե միաժամանակ ճանաչեց հայոց ցեղասպանությունը։ Կողմ քվեարկեց 406 հոգի, դեմ 11 հոգի։ Անկարայի արձագանքը չուշացավ։ Թուրքիայի նախագահը՝ Ռեջեփ Էրդողանը սպառնաց, որ կհրաժարվի հանդիպել ԱՄՆ֊ի նախագահ՝ Դոնալդ Թրամփի հետ։ Բայց հետո մտքափողվեց և մեկնեց Վաշինգտոն... Continue Reading →
Արևելյան Հայաստանի միացումը Ռուսաստանին
Հայաստանը XIX դարում դարձավ կռվախնձոր ոչ միայն Իրանի և Թուրքիայի, այլ նաև Ռուսաստանի միջև: Դարասզկբին Հայաստանը բաժանված էր Օսմանյան կայսրության (Արևմտյան) և Պարսկաստանի (Արևելյան) միջև: Արյունալի պատերազմների արդյունքում 1878 թվականին երկիրը վերջնականապես բաժանվեց երեք կայսրությունների միջև, ընդ որում երկրի մեծագույն մասը բաժին էր մնացել Օսմանյան կայրությանը: Ռուս-պարսկական պատերազմների արդյունքում հայերի առաջին զանգվածային հայրենադարձության հետևանքով փոխվել... Continue Reading →
Հայկական հարցի միջազգայնացումը
Համեմատե՛ք Սան Ստեֆանոյի և Բեռլինի պայմանագրերի հայերին վերաբերվող հոդվածները: Հայկական հարցը Սան Ստեֆանոյի պայմանագրում. 1878 թվականի փետրվարի 19-ին կնքված Սան-Ստեֆանոյի պայմանագրում արծարծվեց նաև XIX դարի երկրորդ կեսի հայ հասարակական-քաղաքական կյանքի հիմնական բովանդակությունը կազմող Հայկական հարցը։ Ստեփան փաշա Ասլանյանը, Սաֆվեթ փաշայի խորհրդական, դիվանագետ Սարգիս Համամջյանը Հայկական հարցի լուծման ակնկալությամբ հանդիպումներ ունեցան Սան-Ստեֆանոյի ռուսական պատվիրակության ղեկավար կոմս Ն. Իգնատևի հետ։ Սան Ստֆանոյի պայմանագրում մտցվեցին... Continue Reading →
Ռուս-Պարսկական պատերազմ
1804-1813 Թվականներին տեղի ունեցած ռազմական գործողություն Անդրկովկասում գլխավորապես ժամանակակից Ադրբեջանի, Արցախի ու մասամբ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում Ռուսական կայսրության և Ղաջարական Իրանի միջև։ Պատերազմի պատճառը եղել է Ռուսաստանի ընդլայնումը դեպի «տաք ծովեր» (Սև, Կասպից) ինչպես Պարսկաստանի, այնպես էլ Օսմանյան կայսրության հաշվին։ Ռուսներին աջակցում էին հայերը և վրացիները, ովքեր ցանկանում էին թոթափել պարսկա-թուրքական լուծը և ազատվել դարավոր պատերազմներից։ Իր հերթին Իրանում նոր հիմնադրված հարստության Ղաջարիների երկրորդ շահ Ֆաթհ Ալին (1797-1834), ցանկանում էր ամրապնդել իր թագավորության... Continue Reading →
Արցախի ազատագրական պայքար
Արցախի ազատագրական պայքար, 1724-1731 թվականներին սկսված ազատագրական շարժում պատմական Արցախ նահանգի տարածքում ձևավորված հայկական մելիքությունների գլխավորությամբ։ Արցախում այդ ժամանակ իշխում էին Առանշահիկներից ու Բագրատունիներից սերող ազնվական տոհմերի ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ Հասան – Ջալալյանների, Դոպյանների , Պռոշյանների ու Օչբելիների շառավիղները, ովքեր իրենց վերահսկողության տակ ունեին ոչ ընդարձակ կալվածքներ։Հայ մելիքներին սատարում էր հոգևորականությունը՝ Գանձասառի կաթողիկոս Եսայի Հասան – Ջալալյանի գլխավորությամբ։ Նա սերում էր Խաչենի հինավուրց ազնվական Հասան – Ջալալյան տոհմից։ 1701... Continue Reading →
Կապույտ մսկիթ
Ճամբարի շրջանակներում շրջելու ենք երևանի ամենա հին թաղամասում ՝ Կոնդում։ Լոնդոնի է գտնվում նաև Երևանի կապույտ մսկիթ և ներկայացնում եմ նախապատրաստական աշխատանքը մսկիթ մասին։ Կապույտ մզկիթը կամ Գյոյ-ջամին կառուցել է Երևանի կիսանկախ սարդար Հուսեյն-Ալի խանը 1766 թվականին (հիջրեթի 1179 թվական)։ Մզկիթի հարավային դարպասի ճակատին դրա կառուցողը թողել է մի արձանագրություն, որի վերջում հիշատակվում են նրա անունն ու... Continue Reading →
Հայրենիք
Ես ինձ համարում եմ հայ, քանի որ հայկական պատմության, մշակույթի կրողն եմ և հնարավոր ամեն բան անում եմ այն պահպանելու և տարածելու համար։ Փորձեցի փոքրիկ հարցում անցկացնել և ընկերներիս, ընտանիքիս անդամներին հարցնել` ինչո՞ւ են իրենց հայ համարում։ Բավականին շատ պատասխաններ ստացա, բայց ինձ համար համեմատած ավելի ընդունելի էր ընկերուհիներիցս մեկի պատասխանը։ Նա ասաց՝ հայը այն... Continue Reading →
Խորհդային Հայաստան
Հայ-թուրքական երկրորդ պատերազմում պարտության և Խորհրդային Ռուսաստանի դիվանագիտական ճնշման տակ Հայաստանի Հանրապետությունը կործանվեց. կառավարությունը ստիպված զիջեց իշխանությունը: Հայաստանը հռչակվեց սովետական (խորհրդային) սոցիալիստական հանրապետություն; Իր գոյության առաջին տարիներին, հատկապես մինչև 1922 թ. Անդրդաշնության և ԽՍՀՄ-ի կազմի մեջ մտնելը, ՀՍՍՀ-ն պահպանում է իր հարաբերական ինքնիշխանությունը, ազգային պետության որոշ հատկանիշներ: Որքան էլ քաղաքական համակարգով ՀՍՍՀ-ն տարբերվում էր նախորդ՝ 1918-1920... Continue Reading →
Անահիտ Չրաղյան 